W przypadku przegrzania organizmu, organ środkowego układu nerwowego – podwzgórze, podejmuje działania w celu obniżenia temperatury ciała. Objawia się to przede wszystkim wzmożonym wydzielaniem potu. Jeżeli organizm jest narażony na długotrwałe działanie wysokiej temperatury, proces chłodzenia ciała może okazać się nieskuteczny i dochodzi wówczas do udaru cieplnego.
Udar cieplny
Udar cieplny jest stanem chorobowym spowodowanym podniesieniem się temperatury ciała człowieka powyżej 40,6 stopni Celsjusza. Powodem wystąpienia udaru cieplnego jest wysoka temperatura otoczenia, szczególnie przy występującej jednocześnie wysokiej wilgotności powietrza. Wyróżniamy udar cieplny wysiłkowy i udar cieplny klasyczny. Udar cieplny wysiłkowy dotyczy osób wykonujących pracę lub uprawiających sport w wysokiej temperaturze i wilgotności powietrza. Udar cieplny klasyczny występuje najczęściej u małych dzieci, osób starszych i osób ze schorzeniami układu krążenia. Ponadto szczególnie narażone na jego wystąpienie są osoby chorujące na cukrzycę, nadużywające alkoholu, stosujące leki odwadniające oraz osoby ze znaczną otyłością.
Udar słoneczny – co to jest?
Udar słoneczny jest jedną z form udaru cieplnego. Dochodzi do niego wówczas, kiedy narażamy się na długotrwałe nasłonecznienie i wysoką temperaturę, a przegrzany organizm nie ma możliwości oddania nagromadzonego ciepła do otoczenia. Na skutek wysokiej temperatury ciała, w jego tkankach pojawiają się niekorzystne zmiany. Białka występujące w komórkach ulegają stopniowej degeneracji, co może powodować zagrożenie zdrowia i życia.
Objawy udaru słonecznego
Wystąpienie udaru słonecznego jest związane z pojawieniem się wielu charakterystycznych objawów. Nasilenie występowania tych objawów jest uzależnione od indywidualnych skłonności i od czasu ekspozycji na działanie promieni słonecznych. Objawy udaru słonecznego to m.in:
- silny ból głowy od słońca i zawroty głowy,
- przyspieszenie tętna,
- obfite pocenie się,
- dreszcze,
- wysoką gorączkę,
- nudności i wymioty,
- niepewny chód i zwiotczenie mięśni,
- niewyraźną mowę,
- zaburzenia koncentracji,
- zaburzenia widzenia w postaci mroczków przed oczyma,
- utratę przytomności,
- zaczerwienienie skóry twarzy w początkowym stadium lub bladość skóry w cięższych przypadkach,
- zimne powłoki ciała,
- oparzenia skóry I i II stopnia.
Przyczyny udaru słonecznego
Istnieje szereg przyczyn mogących doprowadzić do powstania udaru słonecznego. Są to między innymi:
- narażenie organizmu, w szczególności okolic głowy i karku, na duże nasłonecznienie,
- intensywny wysiłek fizyczny w czasie trwania upałów (np. długie marsze, uprawianie sportu, prace polowe),
- zbyt długie korzystanie z kąpieli słonecznych,
- zbyt mała podaż płynów,
- brak nakrycia głowy i nieodpowiednie, nieprzewiewne ubranie.
Skutki przegrzania organizmu
Wskutek uszkodzenia błon komórkowych i degeneracji białka w tkankach, narządy wewnętrzne mogą zostać nieodwracalnie uszkodzone. Udar słoneczny może doprowadzić do powstania niewydolności nerek, zaburzeń rytmu serca, niedokrwienia serca, a w ciężkich przypadkach – nawet do zapadnięcia
w śpiączkę lub do śmierci.
Odpowiedź na pytanie ile trwa udar słoneczny nie jest prosta i jednoznaczna. W zależności od nasilenia objawów udar słoneczny może trwać od kilku godzin do kilku dni. W poważniejszych przypadkach może zaistnieć konieczność hospitalizacji.
Udar słoneczny pierwsza pomoc
Zapewnienie osobie, u której wystąpił udar słoneczny, szybkiej i skutecznej pomocy, może zapobiec dalszemu rozwojowi tego niebezpiecznego stanu. Do czasu uzyskania konsultacji lekarskiej należy zastosować pierwszą pomoc. Pierwsza pomoc w przypadku udaru słonecznego to:
- przeniesienie lub przeprowadzenie do chłodnego i przewiewnego pomieszczenia;
- ułożenie w odpowiedniej pozycji: półsiedzącej w początkowym stadium udaru lub leżącej z uniesionymi kończynami dolnymi – w poważniejszych przypadkach;
- schłodzenie ciała, a szczególnie głowy i karku, poprzez stosowanie okładów z zimnej wody lub lodu, aż do uzyskania temperatury ciała poniżej 38 stopni Celsjusza;
- jeżeli osoba jest przytomna – podawanie dużej ilości chłodnych płynów, często i w małych ilościach;
- jeżeli dojdzie do utraty przytomności należy sprawdzić czynności życiowe i, w razie potrzeby, podjąć zabiegi reanimacyjne – aż do czasu przybycia pomocy medycznej.
Później, kiedy nie ma już bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia osoby cierpiącej na udar słoneczny, należy zadbać o prawidłowe zaopatrzenie i leczenie oparzeń słonecznych, które pojawiły się na skórze. Jednym ze szczególnie rekomendowanych specyfików jest octenisept® krem. octenisept® krem skutecznie łagodzi podrażnienia skóry, posiada właściwości antybakteryjne i poprzez utworzenie specjalnego filmu na powierzchni oparzenia, znacznie przyspiesza proces gojenia.
W okresie letnim, szczególnie w czasie nasilenia upałów, należy zadbać o prawidłowe nawodnienie organizmu i odpowiednie nakrycie głowy. Należy również unikać zbyt długiej ekspozycji na promienie słoneczne. Jeżeli jednak dojdzie do wystąpienia udaru słonecznego, należy jak najszybciej wdrożyć odpowiednie postępowanie, aby uniknąć późniejszych powikłań.
