Zakażenie rany, nawet niewielkiej, może mieć przykre konsekwencje dla zdrowia. Dlatego każda taka sytuacja wymaga uwagi. Jaka powinna być pierwsza pomoc przy zranieniach?
Zranienia – czym są?
Zranienie to bardzo szerokie określenie. Według definicji powoduje ono przerwanie ciągłości tkanki skórnej, co umożliwia bakteriom wniknięcie wewnątrz ciała. Krwawienie, które zazwyczaj mu towarzyszy, ma za zadanie m.in. fizyczne wypchnięcie niepożądanych elementów poza organizm. Jednak nie zawsze okazuje się to wystarczające. W większości przypadków właściwie potraktowane zranienie nie powoduje poważniejszych skutków zdrowotnych, ale podjęte kroki powinny zależeć od jego rodzaju i głębokości.
Drobne zranienia – sposób pomocy
Skaleczenia, obtarcia i zadrapania – choć nieznacznie się od siebie różnią, zazwyczaj łączy je jedno – są małoinwazyjne i szybko się goją. Wymagają też niewiele uwagi – w przypadku skaleczenia pierwsza pomoc to przemycie rany z widocznych zanieczyszczeń, a następnie odkażenie rany i naklejenie plastra, bądź dobranie opatrunku odpowiedniego do zranienia.
Rany cięte – pierwsza pomoc
Rany cięte to znacznie poważniejszy rodzaj zranień, choć najczęściej bardzo szybko się goją. Niezbyt bolesne, ale zwykle powodujące obfite krwawienia (uszkodzonych zostaje sporo naczyń krwionośnych). Jeśli nie doszło do zakażenia rany, to bardzo szybko się zrastają. Jak opatrzyć ranę ciętą? Pierwsza pomoc powinna polegać na zatamowaniu krwawienia, a kiedy nastąpi jego przyhamowanie, należy delikatnie przemyć ranę, odkazić i osuszyć. Jeśli rana jest poważna warto udać się do szpitala – tam zostanie ona zszyta, co ułatwi i przyspieszy gojenie, a powstała blizna będzie znacznie mniejsza.
Pierwsza pomoc – rany tłuczone
Najczęściej przyczyną rany tłuczonej jest uderzenie (tępym przedmiotem lub np. na skutek wypadku komunikacyjnego). Bardzo trudno i powoli się goi, ponieważ zgniecione tkanki bardzo łatwo obumierają, na co wpływa m.in. utrudniony przepływ krwi. Jeśli doszło do przerwania ciągłości skóry łatwo również o zakażenie. Brzegi rany są zazwyczaj bardzo nierówne, a uszkodzenia tkanek są zauważalne gołym okiem. Tutaj zrobić możemy niewiele – ważne jest zdezynfekowanie miejsca, gdzie doszło do uszkodzenia skóry, a jeśli obrażenie jest poważne, należy skorzystać z pomocy lekarskiej.
Rana kłuta – pierwsza pomoc
Choć wizualnie zazwyczaj są niewielkie, częstym zagrożeniem jest ich głębokość. Bardzo często rany kłute są spowodowane nadepnięciem na ostre, wystające przedmioty, np. gwoździe, czy narzędzia. Zanieczyszczenia we wnętrzu rany są bardzo trudne do usunięcia i mogą powodować powikłania. Jeśli mamy jakiekolwiek podejrzenia, powinniśmy skorzystać z pomocy lekarskiej. W przeciwnym razie wystarczy dokładne oczyszczenie i dezynfekcja rany oraz jej zabandażowanie.
Ciało obce w ranie – co robić?
Najważniejszą zasadą, której powinniśmy zawsze przestrzegać jest niepodejmowanie samodzielnych prób usunięcia ciała obcego. Usunięcie przyczyni się bowiem nie tylko do obfitego krwawienia, ale również może dojść do odkształcenia wyciąganego przedmiotu i w efekcie pogłębienia rany. Powinniśmy zabezpieczyć ciało obce przed samoistnym wypadnięciem, np. wykorzystując przyłożone z obu stron nierozwinięte bandaże, przymocowane do skóry plastrami lub kolejnym bandażem. Bezzwłocznie należy przewieźć poszkodowanego do izby przyjęć bądź razem z nim czekać na pogotowie.
Pierwsza pomoc przy krwotokach i zranieniach – o czym zawsze warto pamiętać?
Jeśli u osoby poszkodowanej doszło do krwotoku musimy jak najszybciej dążyć do jego ograniczenia – nadmierna utrata krwi stanowi bezpośrednie zagrożenie życia. W tym celu powinniśmy ucisnąć ranę lub wykorzystać opatrunek uciskowy. Jeśli to nie wystarczy, warto spróbować zablokować dopływ krwi, mocno uciskając tętnicę doprowadzającą krew wyprostowanymi palcami do kości, tak by całkowicie zablokować przepływ krwi. Jeśli w ciągu kilku minut krwotok nie słabnie, konieczna jest interwencja lekarska.
Przy zranieniach i skaleczeniach istnieją pewne uniwersalne zasady – w większości przypadków ranę powinno się je przepłukać wodą i odkazić. Świetnie w tej roli sprawdzi się octenisept – lek odkażający na rany o szerokim działaniu bakteriobójczym, wirusobójczym i grzybobójczym. Znacznie skuteczniejszy od innych popularnych środków, a przy tym niezaburzający procesów naprawczych w organizmie. Następnie warto nałożyć opatrunek, wykonany z oddychających materiałów, który uchroni ranę przed dalszymi uszkodzeniami. W toku jej gojenia się można wykorzystywać antyseptyczne kremy, stymulujące procesy naprawcze naskórka, wśród których wymienić warto, chociażby Octenicare. Przy takim traktowaniu rany dość szybko powinniśmy zauważyć poprawę.
